On Birinci Kalkınma Planı’nda, küresel iktisatta muhafazacı ticaret siyaseti eğilimleri, Çin ekonomisindeki ivme kaybı, Brexit’e ilişkin gelişmeler ve özel sektörün yüksek borçluluğunun “risk” ögesi olmaya devam edeceği vurgulandı, gelişmiş ülkelerin para siyasetlerindeki destekleyici duruşun devam etme eğiliminin ise kırılganlıkları öteleyebilecek “fırsat” olarak ortaya çıktığının altı çizildi.
TBMM’ye sunulan On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) “Küresel Gelişmeler ve Eğilimler” başlığı altında, global ekonomik görünüme ait tespitlere yer verildi.
Küresel iktisadın, imalat endüstrinde gözlenen yavaşlama ve ticaret savaşları sebebiyle ivme kaybettiğine yer verilen planda, artan borçluluk ve azalan tasarruf oranlarının orta vadede ekonomileri finansal ve makroekonomik istikrar açısından şoklara karşı daha kırılgan hale getirdiğine işaret edildi.
Gelişmiş ülkelerin para siyasetlerindeki destekleyici duruşun devam etme eğiliminin bu kırılganlıkları öteleyebilecek bir fırsat olarak ortaya çıktığı belirtilen planda, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Önümüzdeki döneme ilişkin küresel ekonomik görünüm, aşağı yönlü risklerin öne çıkması nedeni ile zayıflamıştır. Muhafazacı ticaret siyaseti eğilimleri, Çin ekonomisindeki ivme kaybı, Brexit’e ilişkin gelişmeler ve özel sektörün yüksek borçluluğunun yarattığı finansal kırılganlıklar risk ögesi olmaya devam edecektir. Küresel finansal koşulların kötüleşmesi durumunda gelişmekte olan piyasalara sermaye girişlerinde düşüş yaşanması önemli riskler ortasındadır. Ticaret savaşları yalnızca kısa dönemli değil, oluşan belirsizlik ortamı ve yatırım-ticaret kararlarının ertelenmesi nedeniyle küresel ekonomik görünüme ilişkin orta ve uzun dönemli beklentileri de olumsuz etkilemektedir.”
Küresel iktisatta beklentiler
Planda, yaşanan gelişmeler sonucunda 2014-2018 devrinde yıllık ortalama yüzde 3,6 büyüyen dünya iktisadının 2019’da ivme kaybederek yüzde 3,3 büyümesinin beklendiği kaydedildi, kelam konusu periyotta gelişmiş iktisatların yıllık ortalama yüzde 2,1, gelişmekte olan ülkelerin ise yüzde 4,6 büyüdüğünün altı çizilerek, 2019’da bu oranların bir ölçü ivme kaybıyla sırasıyla yüzde 1,8 ve yüzde 4,4 olacağı iddia edildi. Plan devrinde (2019-2023) ise gelişmekte olan iktisatların toparlanma kaydederek yıllık ortalama yüzde 4,7 büyümesi öngörülürken, gelişmiş iktisatların de yüzde 1,7 büyüyeceği belirtildi.
Euro Bölgesi ortalama yüzde 1,4 büyüyecek
Brexit nedeniyle Birleşik Krallık ve birçok Avrupa ülkesinin büyüme kestirimlerinin aşağı istikametli revize edildiği hatırlatılan planda, 2019-2023 periyodunda Euro Bölgesi’nin yıllık ortalama yüzde 1,4 büyüyeceğinin öngörüldüğü kaydedildi.
İstihdam piyasasındaki olumlu gelişmelere karşın, bilhassa Euro Bölgesi’nde büyüme ve enflasyon amaçlarından hala uzak olunduğuna işaret edilen planda, global ticaretteki belirsizliklerin artması sebebiyle gelişmiş ülke merkez bankalarından daha destekleyici bir duruş beklendiği vurgulandı.
Planda, bilhassa ABD ve Çin ortasında karşılıklı misillemelerle ilerleyen ticaret tansiyonlarının yanında dünya genelinde zayıflayan yatırımlar ve üretimle birlikte gelecek dönemde dünya ticaret hacminin finansal krizden bu yana en düşük düzeylerde seyretmesinin beklendiği, 2019-2023 döneminde yıllık ortalama yüzde 3,8 artmasının öngörüldüğü aktarıldı.
