Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde partisi SYRIZA’nın ana muhalefet merkez sağ Yeni Demokrasi (ND) partisi karşısında 9,5 puan farkla yaşadığı yenilginin akabinde genel seçimleri yaklaşık 4 ay erkene çeken Çipras’ın 4 yıllık iktidarının sona ereceği düşünülüyor.
Ekonomik krizin Yunan halkını en sert halde etkilediği yıllarda kesin vaatleriyle popülaritesini süratle artırarak ülkenin en genç başbakanı olan Çipras’ın, koltuğunu ND başkanı Kiriakos Miçotakis’e bırakmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Son yapılan anketlerde iki parti ortasındaki oy oranı farkı 8-11 puanda görülürken, ana muhalefet ND’nin tek başına iktidara gelmesi olası bulunuyor.
Ancak bu durumun yüzde 3’lük seçim barajını geçebilecek parti sayısına bağlı olacağı tabir ediliyor.
Sol parti SYRIZA iktidarını sıkıntı durumda bırakan sorunların başında iktisat ve Kuzey Makedonya ile gerçekleştirilen isim mutabakatı geliyor.
Ülkeyi kreditörlerden kurtarma vaadiyle idareye gelmesine rağmen acı reçeteleri uygulayan Çipras idaresi, sıkı mali disiplinle kurtarma paketinden çıkmayı ve uzun müddet sonra ekonomiyi resesyondan kurtarmayı sağladı.
Ancak tekrar de iktisat siyasetleri halkın reaksiyonundan nasibini aldı.
– Makedonya tartışması muhalefete yaradı
Kuzey Makedonya ile çeyrek yüz yılı aşkın müddettir devam eden isim meselesinin tahlilinde başrolü alan Çipras, Batılı önderlerden övgü alırken, ülkesinde bilhassa muhafazakar kısımların reaksiyonuyla karşılaştı.
Bu reaksiyonların yarar sağladığı isim ise milliyetçi saiklerle Kuzey Makedonya ile sağlanan muahedeye karşı sert tutum sergileyerek iktidara geldiği takdirde muahedenin milliyet ve lisan unsurlarını değiştireceğini ileri süren ND’nin başkanı Miçotakis oldu.
Eski başbakan ve Yunan siyasetine damgasını vurmuş isimlerden Konstantinos Miçotakis’in oğlu ve eski Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis’in kardeşi olan Kiriakos Miçotakis, piyasaların itimat duyduğu bir isim olarak görülüyor.
Harvard Üniversitesi mezunu olan ve krizin tepe yaptığı 2013’te Antonis Samaras’ın başbakanlığındaki kabinede İdari Islahat Bakanlığı misyonunda bulunan Miçotakis, vergi yükünü azaltıp ağır bürokrasiyi hızlandırarak ülkede iş yapma kolaylığı ile yatırım çekmeyi vadeden bir ekonomik program sunuyor.
Maaşlara artırım yahut daha fazla toplumsal hak üzere vaatlerden imtina eden Miçotakis’in AP seçimlerindeki başarısı ve tek başına iktidar ihtimali, piyasalara tahvil faizlerindeki düşüş ve Atina Borsasındaki yükseliş ile şimdiden olumlu bir biçimde yansıyor.
Panteion Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası bağlantılar Profesörü Dimitris Keridis, halkın Makedonya konusundaki mutabakatın AB ve ABD’nin baskısıyla gerçekleştiğini düşündüğünü savunarak, “Makedonya konusu Çipras’ın kendisini iktidara getiren halktan kopmasına yol açtı.” değerlendirmesinde bulundu.
AP seçimlerinde halkın popülizme sırt çevirdiğini gösterdiğini belirten Keridis, Yunan halkının yeni iktidardan beklentisinin liyakat ile rüşvet yolsuzluğunun durdurularak ekonomik sakinlikten çıkan bir ülke olduğunu tabir etti.
– Çipras’tan “vesayet rejimi” uyarısı
Öte yandan, ülkede seçim atmosferinden uzak bir kampanya süreci devam ediyor. İktidara giden yolda on binleri meydanlara toplayarak büyük kalabalıklara seslenen Çipras, bu seçim periyodunda ise televizyon mülakatları, reklamlar ve halkla buluşmalarla yetiniyor.
Diğer başkanların de gibisi bir kampanya yürüttüğü bu periyotta seçimin gündemini, karşılıklı yolsuzluk suçlamaları, Makedonya problemi, ekonomik krizin tesirleri domine ediyor. Bunların yanı sıra Türkiye ile münasebetler ve Doğu Akdeniz’de tırmanan güç tansiyonu de gündemde yer alıyor.
Ülkenin ekonomik kriz ile güç yıllardan geçtiği periyotta iktidarda ND’nin yer aldığını sık sık anımsatan Çipras, seçmenlere “vesayet rejimine” ve “Miçotakis hanedanlığına” dönmemeleri için kendisine tekrar talih vermeleri davetinde bulunuyor.
Miçotakis ise iktisat programına tartı verdiği kampanyasında, Çipras’ı bilhassa iktidara geldiği birinci 6 ayda ülkenin Euro Bölgesi’nden çıkmanın eşiğine vardığı krizin tesirleri hasebiyle ve gerekli ekonomik büyümeyi sağlayamamakla eleştiriyor.
– Türkiye ve Doğu Akdeniz seçim gündeminde
Yunanistan erken seçimle siyasi belirsizliğe girerken, Türkiye’nin Fatih sondaj gemisiyle Akdeniz’de hidrokarbon çalışmalarına başlaması, Türkiye ile bağların de gündeme gelmesine sebep oldu.
Yunan siyaseti ve medyasında çoğunlukla en çok tartışılan mevzular ortasında olan Türkiye ile bağlantıların Doğu Akdeniz ile tekrar gerilmesi seçim tartışmalarına da husus oldu.
Başbakan Çipras’ın AB Tepesi toplantılarından evvel seçim gezisini yarıda bırakarak Doğu Akdeniz’deki gelişmelere ait acil ülkenin Ulusal Güvenlik Kurulunu toplaması ise Türkiye ile bağlantıları seçim materyali yaptığına yönelik tenkitlere yol açtı.
Doğu Akdeniz konusunda Çipras üzere Türkiye’ye AB tarafından yaptırım uygulanmasını savunan Miçotakis, Çipras’ı memleketler arası bahisleri oy devşirmek için kullanmakla suçladı.
Partilerin diplomasi kurmayları da bu periyot Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarına yönelik yaptığı hamleyi eleştiren ve AB’den yaptırım davetinde bulunan birçok açıklamada bulundu.
Ayrıca, Türkiye ile alakalarda bir öbür değerli problem olan göçmen krizi de seçim tartışmalarında rol aldı. Yaklaşık 15 bin mültecinin Türkiye-AB mutabakatı kapsamında tutulduğu Ege adalarındaki kampları boşaltma vaadinde bulunan Miçotakis, Türkiye’ye iadelerin hızlandırılacağı kelamını verdi.
– Koalisyon ihtimali
ND’nin seçimi önde bitirmesine kesin gözüyle bakılırken, yeni devrin yazgısını kaç partinin yüzde 3’lük seçim barajını aşarak Meclise milletvekili göndereceği belirleyecek.
Adını birinci sefer bu seçimle duyuran çok sağ Yunan Tahlili (Elliniki Lisi) ve SYRIZA’nın birinci devrinde Maliye Bakanlığı vazifesini yürüten lakin daha sonra uyuşmazlık yaşayarak ayrılan Yannis Varoufakis’in kurduğu MERA 25’in barajı aşması durumunda koalisyon müzakerelerinin gündeme gelebileceği tabir ediliyor.
Koalisyon ihtimalini reddeden Miçotakis ise güçlü bir idare için tek başına iktidara gelmesi gerektiğini vurgulayarak, koalisyon ihtimalinin gündeme gelmesi halinde ağustos ayında tekrar seçime gitmeyi gündeme getireceğini açıkladı.
Kamuoyu yoklamalarında, küçük partilere oy verecek seçmenlerin oylarının boşa gitmesi kaygısıyla SYRIZA ve ND’ye hakikat yöneldiği belirtiliyor.
– Kammenos yarıştan çekildi
Öte yandan, PASOK’un omurgasını oluşturduğu ittifak partisi Değişim Hareketi (KINAL), Yunanistan Komünist Partisi (KKE) ve çok sağ Altın Şafak partilerinin de yeni periyotta Mecliste yer alması bekleniyor.
SYRIZA’nın son aylara kadar koalisyon ortağı Bağımsız Yunanlar (ANEL) partisinin önderi olan ve bilhassa Türkiye ile ilgili açıklamalarıyla tartışmalara yol açan Panos Kammenos, AP seçimindeki başarısızlığı akabinde yarıştan çekildiğini duyurdu.
Sonucu etkileyecek bir başka değerli etkenin iştirak oranı olacağı tabir ediliyor. 1928’den bu yana birinci sefer yaz aylarında seçim düzenlenen Yunanistan’da sandığa gitmeyecek seçmenin oranının yüksek olmasından tasa ediliyor.
AA
