TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Alışılmış Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulunda kabul edilen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Perakende Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’nda değişiklik öngörüyor.
Buna nazaran üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler ortasındaki ticari münasebetlerden kaynaklanan ödemelerin kontratta öngörülen mühlet içinde yapılması temel olacak.
Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve besin eserlerine ait ödemelerin müddeti; alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 30, başka durumlarda 45 günü geçemeyecek.
30 gün içinde bozulabilen tarım ve besin eserleri dışında yer alan tarım ve besin eserlerine ait ödemelerin mühleti, alacaklının küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli işletme olması durumunda 60 gün ile sınırlanacak. Bu düzenlemede belirtilen müddetler, teslim yahut mülkiyetin periyodu tarihlerinden hangisi evvel ise o tarih temel alınarak hesaplanacak. Ödemenin müddeti içinde yapıldığına ait ispat yükü borçluya ilişkin olacak.
Söz konusu düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Ocak 2024 olacak.
Alışveriş merkezlerindeki ortak kullanım alanları
Ortak kullanım alanlarına ait elektrik, su, doğal gaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım, tamir, güvenlik ve paklık sarfiyatları üzere alışveriş merkezinin aynına ait olmayan sarfiyatlar ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare çalışanının vazifesiyle ilgili masraflar ortak masraf olacak. Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden sırf bu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilebilecek. Reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere ortak sarfiyat niteliğine haiz olmayan sarfiyatlar ile belgelendirilmeyen sarfiyatlar için rastgele bir bedel tahsil edilemeyecek.
Ortak kullanım alanlarından elde edilen kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet ve öbür ortak kullanım alanı gelirleri ile ortak sarfiyat iştirak hissesi avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir olacak. Ortak gelirler, ortak masrafların karşılanmasında kullanılacak.
Alışveriş merkezi maliki yahut idaresi, her yıl bir evvelki yıla ait ortak gelir ve masraf raporu hazırlayarak alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderecek. Raporda, ortak gelir ve masrafların cins ve fiyatları, her bir perakende işletmeden tahsil edilmesi gereken ve tahsil edilen ortak sarfiyat iştirak hisseleri ile ilgili bakanlıkça gerekli görülen başka bilgilere yer verilecek.
Teklifle, Perakende Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un ceza kararları kısmında değişiklik yapılıyor. Haksız ticari uygulamaların önüne geçilmesi için caydırıcı mahiyette idari para cezaları öngörülüyor.
Kanunun yürürlüğe girmesinden evvel reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere sarfiyatlar için alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden iştirak hissesi talep edilebilmesine imkan sağlayan ve bu unsurun yayımı tarihinden evvel kurulan kontrat kararları, kontrat mühletince geçerli olacak. Lakin, mukavele mühletinin sona ermesinden evvel yahut sonra mukavelenin yenilenmesi ya da müddetinin uzatılmış sayılması hallerinde kelam konusu sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilemeyecek.
Sözleşmelerde idare sarfiyatının alt kalemleri ayrıyeten belirtilmedikçe perakende işletmelerden idare masrafı olarak sadece alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare işçisinin vazifesiyle ilgili sarfiyatlar için iştirak hissesi tahsil edilebilecek.
Perakende işletmelerce ödenmesi gereken iştirak hisseleri, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanacak.
Kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten evvel Ticaret Bakanlığında Avrupa Birliği Uzmanı ile İhracatı Geliştirme Uzmanı takımlarını kazananlar, kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle bu takımlarda misyon yapanlar, yurt dışında daimi misyonda yahut Bakanlıkta ya da diğer kamu kurum ve kuruluşunda idari misyonda bulunanlar, kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içinde talep etmeleri halinde durumlarına uygun Ticaret Uzmanı takımlarına atanacak.
