Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, (BETAM) Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Vazifelisi Uğurcan Acar tarafından hazırlanan “Dördüncü Çeyrekte Küçülme” başlıklı büyüme notunu yayımladı.
Raporda, katılaşan Ekim ve kısmen açıklanan Kasım ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara nazaran Türkiye iktisadının 2022 yılının dördüncü çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine kıyasla yüzde 1,7 oranında küçülme öngörüldü.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış bilgilerle yapılan hesaplamalarla ise 2022 yılının dördüncü çeyrekte bir evvelki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,2 artacağı varsayım edildi.
GSYH varsayımında kullanılan öbür mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış değişkenler dikkate alındığında imalat sanayi üretim endeksi ile hizmet dalına olan talepte sırasıyla yüzde 2,3 ve yüzde 1,7 artış görüldü.
Geçen yılın tıpkı periyodu ile kıyaslandığında ise elektrik tüketimindeki yüzde 7,4’lük azalış dikkat çekti. Perakende kesimi fiyat beklentilerindeki artış sürmekte iken imalat bölümü üretim endeksindeki yüzde 3,7’lik düşüş alarm verdi.
Özel tüketim vergi gelirlerinde artış
2022 yılının dördüncü çeyreğinde bir evvelki çeyreğe kıyasla özel tüketim vergisinde yüzde 11,7’lik bir artışa rağmen kamu tüketim harcamalarında yüzde 7,1’lik bir azalış öngölürdü.
Bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran bakıldığında, ithal tüketimde yüksek bir artış (yüzde 21,3), kredilerde ise şiddetli bir azalış (yüzde 29,4 ila yüzde 19) görüldü. ÖTV’de yüzde 34,4, kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 7 artış hesaplandı.
Kamu yatırımlarında sert düşüş
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış dataya nazaran, 2022 yılının dördüncü çeyreğinde yatırım malı ithalatında yüzde 6,8 düşüş dikkat çekti. Perakende kesimi stok düzeyi de yüzde 3.3 düşerken, kamu yatırım harcamaları yüzde 5.4 arttı.
Yıllık bazda ise son 3 aylık üretim beklentileri yaklaşık yüzde 17, orta malı üretim endeksi ise yüzde 8 azalmaktadır. Perakende bölümü stok düzeylerindeki artış suratı yaklaşık yüzde 4’e düşerken kamu yatırım harcamaları yüzde 30’un üzerinde azaldı.
Altın dışı ihracatta artış
2022 yılının dördüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış altın dışı dış ticaret sayılarına bakıldığında ihracatta yüzde 1,6’lık artış, ithalatta ise yüzde 5,7’lik azalış kestirim edildi. Bir evvelki yılın birebir çeyreğine kıyasla bakıldığında ise altın dışı ihracat yüzde 9,8 artarken, toplam ihracat yüzde 3,2 azaldı. Altın dışı ithalat yüzde yaklaşık 10 azalırken, altın dahil edildiğinde ithalatta binde 2’lik düşüş hesaplandı.
