Avrupa’nın ekonomik büyümeyi ve enflasyonu desteklemek için negatif faizle klâsik olmayan tecrübesi bir tuzak üzere görünüyor
Euro Bölgesi için süreksiz bir önlem olarak düşünülen fakat beşinci yılını dolduran negatif faizlere rağmen, Avrupa Merkez Bankası (AMB) hala amaçlarına ulaşabilmiş değil ve tahminen de faizleri daha da düşürebilir. Japonya, İsviçre, İsveç ve Danimarka’da da faizler, bir vakitler para siyaseti için alt hudut olarak görülen sıfır düzeyinin altına düştü.
Küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması ile birlikte, negatif faizler yerini koruyor. Fakat ne kadar uzun mühlet kalırsa, tenkitler o kadar artıyor. Negatif faizlere getirilen tenkitlerin başında bankaları zayıflatması, tasarruf sahiplerini olumsuz etkilemesi, meyyit şirketlereyardım sağlanmaya devam edilmesi ve özel kesim borçlanmasında ve varlık fiyatlarında sürdürülemez yükselişler geliyor.
Merkez bankacılar tahlillerinin ülkü olmadıklarını, fakat birebir vakitte attıkları adımlarının deflasyondan korunma ve büyümeyi desteklemeye yardımcı olduğu konusunda da kararlı olduklarını kaydediyorlar.
Bu bağlamda risk, negatif faizlerin kalıcı hale gelerek kök salması. Bu, maliyetlerini perakende mevduat sahiplerine yansıtamayan bankalar için önemli bir dehşet.
UBS’in lideri ve AMB’nin eski siyaset yapıcılarından Axel Weber, Zürih’te bu ay yaptığı değerlendirmede, “Asla negatif faize gidemeyeceğinizi söyleyemem, kısa bir müddetliğine her şeyi yapabilirsiniz,” dedi ve “Bu su altına dalmaya misal. Suyun altıda bir müddet kalabilirsiniz, fakat daima orada kalamazsınız” değerlendirmesinde bulundu.
Deutsche Bank ekonomisti David Folkerts-Landau, Euro Bölgesi bankalarının negatif faiz siyasetinden ötürü yılda yaklaşık 8 milyar euro (9 milyar dolar) kayıpları olduğunu hesapladı. Nordea Bank CEO’su Casper von Koskull ise negatif faizi, “Avrupa bankacılık oyuncularını boğan tehlikeli bir ortam” olarak tanımladı.
