Özbekçe yayın yapan Gazeta.uz haber sitesindeki haberde, geçen kasımda Rusya’nın Kazakistan ve Özbekistan ile Üçlü Gaz Birliğinin oluşturulmasına dair teklifinin ayrıntılarına yer verilirken, Rus ve Özbek tarafının, bu mevzuda birkaç sefer bir ortaya gelerek ikili görüşme yaptığı getirildi.
Haberde, Rus tarafının Kazakistan’dan geçen “Orta Asya-Merkez” doğal gaz boru sınırı üzerinden Rus gazını Özbekistan’a tedarik etmeyi teklif ettiği, bunun karşılığında Rusya’nın Özbekistan’dan ülkenin gaz taşıma sisteminin mülkiyetini ve Özbekistan’ın Çin’e gaz ihracatı haklarının Gazprom’a devredilmesini istediği sav edildi.
Haberde, “Rus tarafının temel kaidesinin, Özbekistan’ın gaz taşıma sistemini piyasa fiyatı üzerinden Gazprom’un mülkiyetine devretmek olduğu” argümanına yer verilirken, emsal bir talebin Kazakistan’ın gaz nakliyat şirketi olan Kazakgaz’a da yapıldığı, lakin Kazak şirketinin bu kuralları kabul etmediği lisana getirildi.
Rus tarafının öne sürdüğü ikinci kaidenin, Özbekistan’ın Çin’e gaz ihracat haklarının devredilmesi olduğu öne sürülen haberde, bu teklife nazaran, Çin’e doğalgaz ihracatı mutabakatındaki tarafın, Özbekistan’ın “UzGasTrade” şirketinin yerini Gazprom’un almasının teklif edildiği belirtildi.
“İkili müzakerelerde Rusya’nın kurallarının kaldırılması mümkün oldu”
Geçen ay taraflar ortasında yapılan ikili müzakereler sonucunda, Rusya’nın kelam konusu koşullarının kaldırılmasının mümkün olduğu aktarılan haberde, Rusya’dan Özbekistan’a gaz sevkiyatının teknik imkanlarını değerlendirmeye yönelik yeni müzakerelerin yapılmasının planlandığı fakat bunun için büyük bir finansmana muhtaçlık duyulması nedeniyle kelam konusu sevkiyatı organize etme mümkünlüğünün çok düşük olduğu kaydedildi.
Havaların soğumasının akabinde iç tüketimin arttığı Özbekistan’da doğalgaz sorunu ortaya çıkmıştı. Kasım 2022’de Rusya tarafı Özbekistan ve Kazakistan’a teklifte bulunarak, Özbek tarafına doğal gaz tedarikini de içeren Üçlü Gaz Birliğinin oluşturulmasını önermişti.
Bunun üzerine Özbekistan Güç Bakanı Corabek Mirzamahmudov da Rusya’dan Özbekistan’a doğalgaz sevkiyatının bir birlik biçiminde değil, direkt ikili ticari mutabakatlar temelinde yapılabileceğini açıklamıştı.
