Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) aylık olarak hazırladığı, Perakende İnanç Endeksinin (TEPE) 156. Sayısını yayımladı.
Buna nazaran, perakende itimat endeksi en düşük kıymetine indiği 2017 yılının akabinde salgın devrinde de negatif kıymetlerini korudu. Salgın tedbirlerinin büsbütün kaldırıldığı yıl olan 2022’nin geneline yönelik yapılan değerlendirmede, TEPE’nin birinci çeyrekte -11,6 puan aldığı, ikinci çeyrekte -18,2 puana kadar gerilediği, lakin üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -6,1 ve -1,3 puan kıymetlerine ulaştığı görüldüğü belirtildi. Öbür bir sözle, TEPE’de Temmuz-Ekim aylarında gözlenen düzgünleşme eğilimi sonrasında aksine dönmüş ve perakende inancı Aralık ayında geçen aya nazaran düşüş göstererek 2022 yılını negatif düzeyde tamamladığı lisana getirildi.
Maliyetler toparlanmayı sınırladı
Raporda, TEPE’nin 2021 yılı ortalaması -15,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -9,3 puan olduğu, bir evvelki yıla kıyasla görülen güzelleşmenin, ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artıştan kaynaklı olduğu düşünüldüğü, lakin yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artış ile oluşan iç talep daralmasının bu olumlu toparlanmayı sonlandırdığı değerlendirmesi yer aldı.
İş hacimleri daraldı
Detay sorulara bakıldığında ise perakendecilerin satış beklentileri 2021’e kıyasla yükseldi. Gelecek 3 aya ait satış beklentileri 2022 yılı Ocak ayı dışındaki aylarda 2021’in tıpkı periyotlarına nazaran daha yüksek bedeller aldı. İş hacimlerine bakıldığında ise perakendeciler 2022’de evvelki yıla nazaran hacimlerin daraldığı görüşünü ortaya koydu. Mevcut durumlarına ait soruya ise 2022 yılı bedelleri Temmuz, Ağustos ve Kasım aylarında 2021’den yüksek seyretti.
Güven en çok yiyecek ve tütünde arttı
Perakende inancı 2022 yılında en fazla “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” bölümünde artarken, “tekstil, hazır giysi ve ayakkabı” ve “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” bölümlerindeki yeterli tarafta değişim ortalamanın üstünde “birden fazla tıpta eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” , “elektrikli konut aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri” kesimleri ise ortalamanın altında bedeller ölçüldü.
