TAHSİN AKÇA
Yaklaşık 14 milyon özel dal çalışanı Şubat başında belirli olacak yeni yılın fiyat artırımını bekliyor.
Kasım ayı itibariyle Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen çıkarlara bakıldığında bölümlerin büyük kısmının son 1 yılda fiyat artış oranlarında yıllık tüketici enflasyonunun gerisinde kaldığı görülüyor.
SGK’ya brüt fiyatları bildirilen 89 dalın yaklaşın yarısında yani 45’inde fiyat artışları Ekim ayında kaydedilen yüzde 85,5’lik yıllık resmi enflasyonun altında kaldı. 21 dal ise yüzde 85-90 ortasında çok sonlu refah hissesini kapsayan fiyat artışları elde etti.
Aynı devirde yıllık fiyat artışı yüzde 100’ün üzerine çıkan dal sayısı ise 89 dal içerisinde 7’de kaldı.
Havayolu nakliyeciliği kesiminde çalışanlar ortalama 39 bin 166 TL aylık fiyatla listenin birinci sırasında yer alırken birebir vakitte bir yılda yüzde 153 artış oranıyla da birinci sırada bulunuyor.
Taşımacılığa yönelik depolama ve dayanak hizmetlerinde çalışanlar ise ortalama 13 bin 845 TL fiyatla daha geride kalmasına rağmen yüzde 112 fiyat artış oranıyla ikinci sırada yer aldı.
Kok kömürü ve rafine petrol eserleri imalatında çalışanlar 28 bin 302 TL ortalama fiyat ve yüzde 111 artış oranıyla üçüncü, motorlu kara taşıtı ve römork imalatında çalışanlar yüzde 109, makine ve ekipman kurulumunda çalışanlar ise yüzde 106 fiyat artış bildirimi ile birinci 5’te yer alan kesimler oldu.
Ham petrol-doğalgaz çıkarma ile elektronik eser imalatında çalışanlar ise sırasıyla yüzde 103 ve yüzde 100 artışla eşiğin üzerine çıkan bölümler görünüyor.
| Sektör | 2021 (TL) | 2022 (TL) | Artış(%) |
| Havayolu taşımacılığı | 15 bin 480 | 39 bin 166 | 153 |
| Depolama vb. | 6 bin 533 | 13 bin 845 | 112 |
| Kok ve rafine petrol | 13 bin 387 | 28 bin 302 | 111 |
| Kara taşıtı imalatı | 7 bin 697 | 16 bin 86 | 109 |
| Makine suram vb. | 7 bin 331 | 15 bin 111 | 106 |
| Gaz, petrol çıkarımı | 12 bin 943 | 26 bin 303 | 103 |
| Elektronik eser imalatı | 8 bin 458 | 16 bin 938 | 100 |
| Diğer ulaşım araçları | 9 bin 754 | 19 bin 378 | 99 |
| Ormancılık | 7 bin 491 | 14 bin 861 | 98 |
| Madencilik destek | 9 bin 622 | 19 bin 75 | 98 |
| Elektrikli teçhizat | 6 bin 841 | 13 bin 541 | 98 |
| Finansal hizmetler | 11 bin 899 | 23 bin 325 | 96 |
| Bilgi hizmetleri | 10 bin 924 | 21 bin 401 | 96 |
| Metal cevher maden | 7 bin 937 | 15 bin 268 | 92 |
| Sınıflanmamış makine | 6 bin 539 | 12 bin 551 | 92 |
| Bilgisayar programı | 11 bin 579 | 22 bin 215 | 92 |
| Su yolu taşımacılığı | 9 bin 366 | 17 bin 864 | 91 |
| Bilimsel Ar-Ge | 12 bin 830 | 24 bin 448 | 91 |
| Metalik dışı mineral | 5 bin 661 | 10 bin 787 | 91 |
| Yatılı bakım faaliyeti | 5 bin 376 | 10 bin 238 | 90 |
| İdari danışmanlık | 9 bin 311 | 17 bin 663 | 90 |
| Kimyasal üretimi | 7 bin 514 | 14 bin 251 | 90 |
| Kütüphane-müze | 6 bin 73 | 11 bin 490 | 89 |
| Fabrikasyon metal | 6 bin 122 | 11 bin 582 | 89 |
| Konaklama | 5 bin 571 | 10 bin 527 | 89 |
| Balıkçılık | 5 bin 61 | 9 bin 563 | 89 |
| Ana metal sanayii | 8 bin 85 | 15 bin 267 | 89 |
| Elektrik, gaz vb. sis. | 7 bin 459 | 14 bin 86 | 89 |
| Bina dışı inşaat | 6 bin 863 | 12 bin 937 | 88 |
| Büro yönetimi | 6 bin 895 | 12 bin 970 | 88 |
| Yardımcı finansal sürat. | 7 bin 375 | 13 bin 861 | 88 |
| Uluslararası örgütler | 13 bin 375 | 25 bin 89 | 88 |
| Kiralama-leasing | 5 bin 939 | 11 bin 133 | 87 |
| Su toplama-arıtma | 8 bin 752 | 16 bin 399 | 87 |
| Kayıtlı medya basımı | 5 bin 411 | 10 bin 120 | 87 |
| Yiyecek-içecek sürat. | 4 bin 227 | 7 bin 904 | 87 |
| Kömür çıkarılması | 8 bin 376 | 15 bin 631 | 87 |
| İçeceklerin imalatı | 7 bin 53 | 13 bin 153 | 86 |
| Sigorta-emeklilik | 9 bin 615 | 17 bin 929 | 86 |
| Üye kuruluş faaliyeti | 6 bin 602 | 12 bin 305 | 86 |
| Diğer teknik faaliyeti | 5 bin 586 | 10 bin 406 | 86 |
| Özel inşaat faaliyeti | 4 bin 551 | 8 bin 467 | 86 |
| Kauçuk-plastik üretim | 6 bin 123 | 11 bin 384 | 86 |
| Kamu yönetimi | 5 bin 958 | 11 bin 68 | 86 |
| EKİM ENFLASYONU | 85,5 | ||
| Hanehalkının üretimi | 4 bin 25 | 7 bin 465 | 85 |
| Perakende ticaret | 4 bin 710 | 8 bin 734 | 85 |
| Yayımcılık | 6 bin 951 | 12 bin 868 | 85 |
| Telekomünikasyon | 9 bin 468 | 17 bin 525 | 85 |
| Güvenlik-soruşturma | 5 bin 270 | 9 bin 745 | 85 |
| Mobilya hariç ağaç | 4 bin 873 | 9 bin 6 | 85 |
| Bilgisayar vb. tamir | 4 bin 911 | 9 bin 55 | 84 |
| Araç ticaret-tamir | 5 bin 188 | 9 bin 558 | 84 |
| Bina etraf düzenleme | 5 bin 320 | 9 bin 795 | 84 |
| Sosyal hizmetler | 4 bin 925 | 9 bin 63 | 84 |
| Gıda eserleri imalatı | 5 bin 185 | 9 bin 536 | 84 |
| Atık-geri dönüşüm | 6 bin 484 | 11 bin 913 | 84 |
| Diğer madencilik | 6 bin 21 | 11 bin 34 | 83 |
| Mimar-mühendis aktif. | 7 bin 209 | 13 bin 209 | 83 |
| Bina inşaatı | 4 bin 228 | 7 bin 743 | 83 |
| Toptan ticaret | 5 bin 681 | 10 bin 401 | 83 |
| Tarım hizmet aktif. | 5 bin 19 | 9 bin 183 | 83 |
| Diğer imalat | 5 bin 20 | 9 bin 179 | 83 |
| İnsan sıhhati sürat. | 5 bin 976 | 10 bin 927 | 83 |
| Tekstil eserleri imalat | 5 bin 561 | 10 bin 163 | 83 |
| Tur operatörlüğü | 5 bin 653 | 10 bin 279 | 82 |
| Mobilya imalatı | 4 bin 610 | 8 bin 382 | 82 |
| Deri eserleri imalatı | 4 bin 431 | 8 bin 42 | 81 |
| Ek-9 mesken hizmetleri | 3 bin 638 | 6 bin 596 | 81 |
| Kara-boru çizgisi taş. | 4 bin 701 | 8 bin 523 | 81 |
| Posta-kurye aktif. | 5 bin 540 | 10 bin 39 | 81 |
| Yaratıcı endüstriler | 7 bin 380 | 13 bin 328 | 81 |
| İstihdam faaliyetleri | 5 bin 423 | 9 bin 787 | 80 |
| Diğer hizmet aktif. | 4 bin 88 | 7 bin 344 | 80 |
| Programcılık-yayıncılık | 8 bin 459 | 15 bin 181 | 79 |
| Veterinerlik | 4 bin 914 | 8 bin 799 | 79 |
| Kağıt imalatı | 6 bin 537 | 11 bin 702 | 79 |
| Hukuk-muhasebe aktif. | 4 bin 726 | 8 bin 457 | 79 |
| Gayrimenkul aktif. | 4 bin 771 | 8 bin 533 | 79 |
| Reklamcılık | 6 bin 98 | 10 bin 904 | 79 |
| Kumar-bahis aktif. | 4 bin 899 | 8 bin 745 | 79 |
| İyileştirme-atık | 6 bin 332 | 11 bin 257 | 78 |
| Ev içi çalışma | 3 bin 809 | 6 bin 761 | 77 |
| Sinema faaliyetleri | 6 bin 92 | 10 bin 785 | 77 |
| Eğitim | 5 bin 982 | 10 bin 580 | 77 |
| Giyim eşyaları imalatı | 4 bin 454 | 7 bin 873 | 77 |
| Ecza eserleri imalatı | 8 bin 159 | 14 bin 410 | 77 |
| Spor faaliyetleri | 5 bin 985 | 10 bin 333 | 73 |
| Tütün eserleri imalatı | 10 bin 371 | 17 bin 644 | 70 |
| Kanalizasyon | 7 bin 716 | 13 bin 38 | 69 |
En düşük fiyat artışları hangi dallarda yaşandı?
Burada birinci sırada kanalizasyon çalışanları yüzde 69 fiyat artışıyla yer alırken, ikinci sırada ise yüzde 70 fiyat artışıyla tütün imalatında çalışanlar görünüyor.
Ücret ortalaması açısından havayolu taşımacıları ve kok kömürü-petrol eseri imalatında çalışanların dışında birinci 5’te yer alan öteki 3 bölüm 26 bin 303 TL ile ham petrol-doğalgaz çıkarımı, 25 bin 89 TL ile milletlerarası örgütler ve temsilciliklerde çalışanlar, 24 bin 448 TL ile de bilimsel araştırma faaliyeti sıralanıyor.
Asgari fiyat altında ortalama fiyatlı 11 bölüm var
Öte yandan taban fiyatın yüzde 54 artışla 8 bin 506 TL’ye yükseltilmesinin akabinde bu düzey ve buna yakın ortalama fiyat alan bölümlerin sayısı da 25’e ulaşmış durumda.
Halen net taban fiyatın altında ortalama fiyat alan dal sayısı ise 11.
Özel İnşaat faaliyetleri 8 bin 457 TL, mobilya imalatı 8 bin 382 TL, deri imalatı 8 bin 42 TL, yiyecek-içecek hizmeti 7 bin 904 TL ile taban fiyat altında kalan dallar ortasında birinci sıralarda yer alıyor.
Ayrıca mesken içi çalışan işçi 6 bin 761 TL ve meskende kısmi çalışanlar ise 6 bin 596 TL ile en düşük fiyatlı olarak SGK’ya bildirilen çalışanlar olarak sıralanıyor.
